Aρθρο 7 - Νόμος 4447/2016 - Τοπικά Χωρικά Σχέδια
1. Τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια αποτελούν σύνολα κειμένων, χαρτών και
διαγραμμάτων με τα οποία καθορίζονται το πρότυπο χωρικής οργάνωσης και
ανάπτυξης, οι χρήσεις γης, οι όροι και περιορισμοί δόμησης, καθώς και
κάθε άλλο μέτρο, όρος ή περιορισμός που απαιτείται για την ολοκληρωμένη
χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της περιοχής ενός πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α..
2. Τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια καλύπτουν την έκταση ενός Δήμου. Μπορεί
επίσης να εκπονούνται σε διαδημοτικό επίπεδο, έπειτα από σχετικές
αποφάσεις των οικείων Δημοτικών Συμβουλίων. Τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια
εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις των Περιφερειακών Χωροταξικών
Πλαισίων και περιέχουν τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την επίτευξη των
σκοπών τους.
3. Με τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια καθορίζονται για κάθε δημοτική ενότητα οι ακόλουθες κατηγορίες περιοχών:
α) Οικιστικές Περιοχές:
αα) Ως οικιστικές περιοχές νοούνται οι περιοχές του Δήμου που
εξυπηρετούν τη διαβίωση και την οργανωμένη οικονομική και κοινωνική ζωή
και δραστηριότητα του ανθρώπου. Στις οικιστικές περιοχές περιλαμβάνονται
όλες οι πολεοδομημένες, εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων, περιοχές του
οικείου δήμου, οι οικισμοί προ του 1923 ή με πληθυσμό κάτω των 2.000
κατοίκων, καθώς και οι προς πολεοδόμηση περιοχές. Περιλαμβάνονται επίσης
και οι Περιοχές Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης (ΠΕΡΠΟ) του άρθρου 24
του ν. 2508/1997 (Α’ 124) με χρήση πρώτης ή δεύτερης κατοικίας, οι
Περιοχές Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης και Ιδιωτικής Πολεοδόμησης (ΠΠΑΙΠ)
του άρθρου 1 του ν. 4280/2014 (Α’ 159).
ββ) Στις περιοχές της κατηγορίας αυτής, οι οποίες πολεοδομούνται,
καθορίζονται με τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια όρια πολεοδομικών ενοτήτων και η
γενική πρόταση πολεοδομικής οργάνωσής τους, ήτοι οι επιτρεπόμενες εντός
αυτών κατηγορίες χρήσεων γης, η πυκνότητα, ο συντελεστής δόμησης και οι
λοιποί όροι και περιορισμοί δόμησης, καθώς και η γενική εκτίμηση των
αναγκών κάθε πολεοδομικής ενότητας σε κοινόχρηστους χώρους, κοινωφελείς
εξυπηρετήσεις και εν γένει δημόσιες υποδομές και δίκτυα.
β) Περιοχές παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων:
αα) Ως περιοχές παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων
μπορεί να καθορίζονται οι εντός ή και εκτός σχεδίου και εκτός ορίων
οικισμών περιοχές του οικείου Δήμου, οι οποίες, εν όψει της θέσης, των
υφιστάμενων χρήσεων, λειτουργιών και υποδομών, καθώς και των λοιπών
χωρικών τους χαρακτηριστικών, προσφέρονται για τη χωροθέτηση μεμονωμένων
ή οργανωμένων παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Οι
περιοχές αυτές είναι δυνατόν να πολεοδομούνται ανάλογα με το ιδιαίτερο
καθεστώς που τις διέπει,
ββ) Στις περιοχές αυτές με το Τοπικό Χωρικό Σχέδιο καθορίζονται οι
επιτρεπόμενες εντός αυτών κατηγορίες χρήσεων γης, ο συντελεστής δόμησης,
καθώς και οι λοιποί όροι και περιορισμοί δόμησης που απαιτούνται για
την ανάπτυξή τους,
γγ) Στις περιοχές της κατηγορίας αυτής εντάσσονται, σύμφωνα με τις
ειδικές διατάξεις που τις διέπουν, και τυχόν εγκεκριμένοι οργανωμένοι
υποδοχείς δραστηριοτήτων.
γ) Περιοχές Προστασίας:
αα) Ως περιοχές προστασίας νοούνται οι περιοχές μελέτης των Τοπικών
Χωρικών Σχεδίων, οι οποίες διαθέτουν ιδιαιτέρως αξιόλογα φυσικά ή
πολιτιστικά στοιχεία που χρήζουν προστασίας, προβολής και ανάδειξης. Οι
περιοχές αυτές οριοθετούνται και καθορίζονται για αυτές περιορισμοί ή
και απαγορεύσεις στις χρήσεις γης και στη δόμηση, καθώς και στην εν
γένει άσκηση δραστηριοτήτων και λειτουργιών, για λόγους προστασίας του
φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος και τοπίου,
ββ) Στις περιοχές αυτές εντάσσονται και εκτάσεις που υπάγονται σε
ειδικά νομικά καθεστώτα προστασίας, όπως είναι ιδίως χώροι αρχαιολογικού
ή ιστορικού ενδιαφέροντος, δάση και δασικές εκτάσεις, αιγιαλός και
παραλία, ποταμοίλίμνες καθώς και οι περιοχές υπαγόμενες στο εθνικό
σύστημα προστατευόμενων περιοχών του ν. 3937/2011 (Α’ 60), οι οποίες
διέπονται, όσον αφορά τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης, από τα
ειδικά καθεστώτα προστασίας τους. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται
και οι περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί, κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου
56 του ν. 2637/1998 (Α’ 200), ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας.
δ) Περιοχές ελέγχου χρήσεων γης:
Ως περιοχές ελέγχου χρήσεων γης νοούνται οι μη πολεοδομημένες και
προς πολεοδόμηση (εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών) περιοχές του
οικείου Δήμου, ιδίως πέριξ των οικιστικών περιοχών ή των περιοχών
παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, στις οποίες καθορίζονται
ειδικοί περιορισμοί στις χρήσεις γης και στους όρους δόμησης με σκοπό
την ορθολογική κατανομή και συσχέτιση των χρήσεων γης, ώστε να
αποφεύγονται πιθανές μεταξύ τους συγκρούσεις και ανεξέλεγκτη κατανάλωση
φυσικών πόρων.
4. Μετά την έγκριση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, κάθε οικιστική,
παραγωγική ή άλλη ανάπτυξη επιτρέπεται μόνον εφόσον είναι συμβατή με τις
χρήσεις γης και τους λοιπούς όρους και περιορισμούς που καθορίζονται με
αυτά.
5. Κατά τη διαδικασία εκπόνησης των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, ο
Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με απόφασή του που εκδίδεται
ύστερα από εισήγηση της αρμόδιας Υπηρεσίας και γνώμη του Κεντρικού
Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων, μπορεί να αναστείλει
τη χορήγηση οικοδομικών αδειών ή και εργασιών στην περιοχή ή σε τμήματά
της και να απαγορεύσει τις κατατμήσεις των ιδιοκτησιών πέρα από το
οριζόμενο στην ίδια απόφαση όριο εμβαδού. Η κατά το προηγούμενο εδάφιο
αναστολή και απαγόρευση ισχύει μέχρι την έγκριση του Τοπικού Χωρικού
Σχεδίου. Περαιτέρω παράταση της αναστολής αυτής είναι δυνατόν να
χορηγείται, για ένα ακόμα έτος, με αιτιολογημένη απόφαση του υπουργού,
εφόσον διαπιστωθεί ότι οι εργασίες εκπόνησης του Τοπικού Χωρικού Σχεδίου
προόδευσαν σημαντικά, με αποκλειστικό σκοπό την ολοκλήρωση και έγκρισή
του. Ο συνολικός χρόνος ισχύος των ανωτέρω αποφάσεων αναστολής δεν
δύναται σε καμία περίπτωση να ξεπερνά τα τρία (3) έτη.
6. α) Η κίνηση της διαδικασίας για τη σύνταξη Τοπικού Χωρικού
Σχεδίου γίνεται είτε από τον οικείο Δήμο είτε από τo Υπουργείο
Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια υπόκεινται σε
διαδικασία Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης.
β) Η έγκριση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων γίνεται με προεδρικό
διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και
Ενέργειας, ύστερα από εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου
Περιβάλλοντος και Ενέργειας και γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου
Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων. Για τις μητροπολιτικές περιοχές
της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αρμόδιο όργανο για τη γνώμη του
προηγούμενου εδαφίου είναι το Συμβούλιο Μητροπολιτικού Σχεδιασμού. Η
αρμόδια υπηρεσία και το κεντρικό συμβούλιο πολεοδομικών θεμάτων και
αμφισβητήσεων ελέγχουν και την εναρμόνιση του περιεχομένου των Τοπικών
Χωρικών Σχεδίων με τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια, καθώς και τη
συμβατότητα με αντίστοιχα σχέδια όμορων Δήμων. Ο έλεγχος του
προηγούμενου εδαφίου διεξάγεται μετά από γνώμη του Δημοτικού Συμβουλίου,
η οποία παρέχεται σε διάστημα δύο (2) μηνών από την αποστολή του
σχεδίου σε αυτό. Μετά την παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας, η διαδικασία
συνεχίζεται χωρίς τη σχετική γνώμη. Με το ανωτέρω προεδρικό διάταγμα
εγκρίνονται επίσης και οι κατευθύνσεις, όροι και μέτρα για την προστασία
του περιβάλλοντος, τα οποία πρέπει να τηρούνται κατά την εξειδίκευση
και υλοποίηση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, σύμφωνα με τη σχετική
Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
γ) Με το ανωτέρω προεδρικό διάταγμα οριοθετούνται και οι οριογραμμές
των τυχόν υφιστάμενων εντός, των προς πολεοδόμηση περιοχών,
υδατορεμάτων, ύστερα από υποβολή φακέλου οριοθέτησης σύμφωνα με το άρθρο
2 του ν. 4258/2014 (Α’ 94).
7. Όρια και ρυθμίσεις εγκεκριμένων Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου, που
έχουν καθοριστεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 1337/1983
(Α’ 33), αποτελούν το περιεχόμενο των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων και
μπορεί να τροποποιούνται με τα προεδρικά διατάγματα της παραγράφου 6,
εφόσον τούτο κρίνεται πολεοδομικώς απαραίτητο για την κάλυψη αναγκών
οικιστικής, παραγωγικής ή επιχειρηματικής ανάπτυξης και ανασυγκρότησης
εντός της οικείας δημοτικής ενότητας, ύστερα από συνεκτίμηση των
ιδιαίτερων περιβαλλοντικών τους χαρακτηριστικών και εισήγηση της
αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μετά την
έγκριση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, οι Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου που
έχουν ενσωματωθεί σε αυτά παύουν να ισχύουν ως αυτοτελείς ρυθμίσεις και
ισχύουν οι ρυθμίσεις του Τοπικού Χωρικού Σχεδίου.
8. Όρια και ρυθμίσεις προεδρικών διαταγμάτων που έχουν εκδοθεί
δυνάμει της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 1577/1985 (Α’ 210), όπως αυτό
αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 του ν. 2831/2000 (Α’ 140), περιλαμβάνονται
στο περιεχόμενο του Τοπικού Χωρικού Σχεδίου και μπορεί να
συμπληρώνονται ή να τροποποιούνται με τα προεδρικά διατάγματα της
παραγράφου 6 του παρόντος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 2 του
άρθρου 6 του ν. 4067/2012 (Α’ 79).
9. Η οικεία Περιφέρεια παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρμογή των
ρυθμίσεων των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων. Για το σκοπό αυτόν, συντάσσει ανά
πενταετία τουλάχιστον εκθέσεις αξιολόγησης, με τις οποίες αποτιμάται ο
τρόπος εφαρμογής των κατευθύνσεων και ρυθμίσεων των ανωτέρω σχεδίων,
καταγράφονται αστοχίες, αδυναμίες και προβλήματα που εντοπίστηκαν κατά
την εφαρμογή τους και διατυπώνονται προτάσεις αντιμετώπισής τους. Με τις
εκθέσεις αξιολόγησης καταγράφεται επίσης η αναγκαιότητα προσαρμογής του
Τοπικού Χωρικού Σχεδίου σε νέα δεδομένα, καθώς και σε κατευθύνσεις που
προκύπτουν από την έγκριση, αναθεώρηση ή τροποποίηση Ειδικών και
Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων. Οι ανωτέρω εκθέσεις κοινοποιούνται
στον οικείο Δήμο, στην οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση και στο Υπουργείο
Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη σε σχετικές
ενέργειες και δράσεις που άπτονται των σχετικών αρμοδιοτήτων τους.
10.α) Τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια αναθεωρούνται ανά πενταετία, εφόσον
προκύψει τεκμηριωμένη προς τούτο ανάγκη από την αξιολόγηση που
διενεργείται κατά την παράγραφο 9. Στο χρονικό αυτό διάστημα είναι
δυνατή η τροποποίησή τους προκειμένου:
αα) Να αντιμετωπιστούν ζητήματα που ανακύπτουν από την προώθηση ή
εφαρμογή προγραμμάτων και δράσεων διεθνούς, ευρωπαϊκού, διακρατικού,
διαπεριφερειακού ή διαδημοτικού χαρακτήρα,
ββ) να αντιμετωπιστούν εξαιρετικές πολεοδομικές ανάγκες από φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές και κινδύνους,
γγ) να αντιμετωπιστούν πρόσθετες ανάγκες σε κοινωνικό εξοπλισμό,
δδ) να αντιμετωπιστούν εξαιρετικές και απρόβλεπτες ανάγκες και νέα
δεδομένα που αφορούν στην εφαρμογή σχεδίων, έργων και προγραμμάτων ή
παρεμβάσεων μεγάλης κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας.
β) Για την αναθεώρηση και τροποποίηση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων ακολουθείται η διαδικασία της παραγράφου 6.
11. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που
εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων
και Αμφισβητήσεων, μπορεί να γίνονται διορθώσεις σφαλμάτων,
αποσαφηνίσεις διατυπώσεων, εναρμόνιση κειμένων και διαγραμμάτων, εφόσον
δεν συνιστούν τροποποίηση.
12. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζονται
οι προδιαγραφές και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εκπόνηση, αξιολόγηση
και τροποποίηση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων.
13. α) Η αναθεώρηση και τροποποίηση εγκεκριμένων κατά την έναρξη
ισχύος του παρόντος νόμου Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων και Σχεδίων
Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης γίνεται κατά τις
διατάξεις του παρόντος άρθρου.
β) Τα ισχύοντα κατά τη δημοσίευση του παρόντος Γενικά Πολεοδομικά
Σχέδια και Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης
δύνανται να τροποποιούνται σημειακά με τις διατάξεις των άρθρων 4 και 5
του ν. 2508/1997 (Α’ 124).
14. Όπου στις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας αναφέρεται το
«Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο» ή το «Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής
Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης» αποτελεί εφεξής Τοπικό Χωρικό Σχέδιο του
παρόντος άρθρου.
